வாழ்க்கையின் நடுவே தன்னுடைய நியாயத்தையும் நேர்மையையும் காப்பாற்றிக் கொள்வதற்கு இந்த உரிமை மிகமிக அவசியமென்று சத்தியமூர்த்தி கருதினான். மறுநாள் காலையில் பத்து மணிக்குக் கல்லூரிக்குள் நுழைந்ததும் தன்னுடைய மறுமொழிக் கடிதத்தைப் பிரினிஸிபலிடம் கொண்டு போய்ச் சேர்த்துவிட்டு வரும்படி அதே பழைய ஊழியனிடம் கொடுத்தனுப்பினான் சத்தியமூர்த்தி. அவன் பிரின்ஸிபலுக்குக் கொடுத்திருந்த மறுமொழிக் கடிதம் விரிவாகவும் மனத்தில் அழுத்தி உறைக்கும் படியாகவும் எழுதப்பட்டிருந்தது. முந்தினம் மாலை ஆறு மணிக்குக் குமரப்பனும், தாவர இயல் விரிவுரையாளர் சுந்தரேசனும் ஏதோ திரைப்படத்துக்குப் போகலாமென்று சத்தியமூர்த்தியை அழைத்த போது தனக்கு வேலை இருப்பதாகச் சொல்லி அவர்களோடு திரைப்படத்துக்குப் போகாமல் அவர்களை மட்டும் அனுப்பிவிட்டு அறையில் தங்கி அந்தக் கடிதத்தை எழுதியிருந்தான் சத்தியமூர்த்தி.

     முதல்வர் அவனை 'எக்ஸ்பிளநேஷன்' கேட்டிருக்கும் செய்தி ஆசிரியர்கள் எல்லாருக்கும் தெரிந்திருந்தது. என்ன காரணத்தினாலோ கல்லூரியின் புதிய நிர்வாகியான மஞ்சள்பட்டியார் சத்தியமூர்த்தியை அறவே வெறுக்கிறார் என்பதும் சில ஆசிரியர்களுக்குத் தெரிந்திருந்தது. அவனோடு நெருங்கி நின்று பேசினாலோ அவனை அணுகி நின்று சிரித்துக் கொண்டிருந்தாலோ கூடத் தாங்களும் கல்லூரி முதல்வரின் கடுஞ்சினத்துக்கு ஆளாக நேரிடுமோ என்ற பயத்தினால் வழக்கமாக அவனிடம் கலகலப்பாகப் பேசிப் பழகும் சில ஆசிரியர்கள் கூட இப்போது பேசவும் சிரிக்கவும் பயந்து மெல்ல விலகிச் சென்றார்கள். செய்தி மாணவர்கள் மத்தியிலும் பரவலாகத் தெரிந்திருந்தது. பிரின்ஸிபலுக்கும் சத்தியமூர்த்திக்கும் ஏதோ தகராறு என்று தெரிந்து கொண்டு அந்தத் தகராறில் நிச்சயமாக நியாயம் சத்தியமூர்த்தியின் பக்கம் தான் இருக்க முடியும் என்பதையும் அங்கீகரித்துக் கொண்டு அவன் மேல் அனுதாபத்தோடு இருந்தார்கள் மாணவர்கள்.

     "நான் கேள்விப்பட்டது மெய்தானா மிஸ்டர் சத்தியமூர்த்தி? நீங்கள் 'உதவி வார்டன்' என்ற பெயருக்கேற்ப எந்த உதவியையும் செய்வதில்லை என்றும், நீங்கள் நெருங்கிப் பழகியும் சிரித்துக் கலந்து பேசியும் ஹாஸ்டல் மாணவர்களையெல்லாம் வார்டனிடம் பயமோ மரியாதையோ இல்லாமல் செய்து விட்டீர்கள் என்றும் இப்போது வார்டனாக இருக்கும் வைஸ் பிரின்ஸிபல் உங்களைப் பற்றிப் பிரின்ஸிபலிடமும், புதிய நிர்வாகியிடமும் புகார் செய்திருக்கிறாராமே? அந்தப் புகாரைக் கேட்டு விட்டு 'நீங்கள் உதவி வார்டனாக இருந்து சாதித்தது போதும், முதலில் இராஜிநாமாச் செய்துவிட்டு மறுவேலை பாருங்கள்' என்று பிரின்ஸிபல் உங்களை இராஜிநாமாச் செய்யும்படி வற்புறுத்துகிறாராமே? உண்மைதானா?" என்று முற்றிலும் புதியதும் சத்தியமூர்த்திக்கே அதுவரை தெரியாததுமான ஒரு விஷயத்தை விசாரித்தார் வாயரட்டையில் கெட்டிக்காரரான பேராசிரியர் ஒருவர். நடந்ததாகத் தெரிந்தவை - இனி நடக்குமென்று தாங்களாகவே அநுமானித்துக் கொண்டவை - எல்லாவற்றையும் பற்றித் தாராளமாகப் பேசி வம்பளக்கத் தொடங்கியிருந்தார்கள்! பிரின்ஸிபலுக்காக எழுதி எடுத்துக் கொண்டு வந்திருந்த கடிதத்தை அவருக்குக் கொடுத்தனுப்பிவிட்டு ஆசிரியர்கள் தங்கும் அறையில் அமர்ந்திருந்த போதுதான் இவ்வளவு வம்புகள் அங்கு நிரம்பிக் கிடப்பதைச் சத்தியமூர்த்தியே புரிந்து கொள்ள முடிந்தது. அன்றைக்கென்று நேர்ந்தாற் போல் முதல் இரண்டு பாட வேளைகளிலும் அவனுக்கு எந்த வகுப்பும் இல்லை. பதினோரு மணிக்கு அவனைப் பிரின்ஸிபல் கூப்பிடுவதாகக் கல்லூரி ஊழியன் வந்து தெரிவித்தான். சத்தியமூர்த்தி உடனே அவரைச் சந்திக்கச் சென்றான். ஏதோ பெரிய கலகத்துக்காகக் காத்திருப்பது போல் பிரின்ஸிபல் அறை - வீரர்கள் கைகலப்பதற்கு முந்திய போர்க்களமாய் அமைதி மண்டியிருந்தது. மின்சார விசிறி ஓசைப்படுவதற்கும் பயந்தாற் போல் மெல்ல ஓசைப்பட்டுச் சுற்றிக் கொண்டிருந்தது. சுவரில் நான்கு பக்கமும் பெரிய பெரிய நிலைக் கண்ணாடி அளவுக்குச் சட்டம் போட்டு மாட்டப்பட்டிருந்த காந்தியடிகள் படம், விவேகானந்தர் படம், கவி ரவீந்திரநாத் தாகூர் படம், மகாகவி பாரதியார் படம் எல்லாம் அந்த அறையில் வந்து சிறைப்பட்டு விட்டதற்காக வருத்தப்பட்டுக் கொண்டிருப்பது போல் அமைதியாயிருந்தன. புதிதாகப் பூபதி அவர்களின் படமும் அறையில் முக்கியமானதொரு பகுதியில் மாட்டப்பட்டிருந்தது. சத்தியமூர்த்தி உள்ளே வந்து நின்று பத்து நிமிடங்கள் வரை அவன் வந்து நிற்பதையே கவனிக்காதவர் போல் குனிந்து எழுதிக் கொண்டிருந்தார் பிரின்ஸிபல். மேஜை மேல் டெலிபோன் - பின் குஷன் - மை ஒத்தும் தாள் பதித்த கட்டை - பைல் கட்டுகள் - சத்தியமூர்த்தியின் பிரிக்கப்பட்ட கடிதம் எல்லாம் இருந்தன. அவர் வேண்டுமென்றே தன்னை அலட்சியம் செய்ய முயல்வதாகத் தோன்றியது சத்தியமூர்த்திக்கு. ஒரு கனைப்புக் கனைத்துவிட்டு நாற்காலியை ஓசைப்படும்படியாக அழுத்தி இழுத்துப் போட்டுக் கொண்டு அவருடைய மேஜைக்கெதிரே உட்கார்ந்து கொண்டான் அவன். முன்பே அவன் வந்திருப்பது தெரிந்திருந்தும் அப்போதுதான் நிமிர்ந்து பார்ப்பவர் போல் பார்த்து, "ஓ நீங்களா?" என்று கேட்டுவிட்டு எழுதிக் கொண்டிருந்ததைத் தொடர்ந்து எழுதலானார்.

     சத்தியமூர்த்தி சுவரில் படங்களாக இருந்த மேதைகளின் ஒளி நிறைந்த கண்களை நோக்கத் தொடங்கினான். 'இந்த நாட்டில் பிறரை அதிகார வெறியோடு அடக்கியாள்வதில் மகிழ்ச்சியடையக் கூடிய எத்தனையோ அற்பர்களுடைய அறையில் இப்படித்தான் நீங்களெல்லாம் படங்களாகத் தொங்கிக் கொண்டிருக்கிறீர்கள் பாவம்!' என்று நினைக்கத் தோன்றியது அவனுக்கு. இப்போது மேஜையிலிருந்த டெலிபோன் மணி அடித்தது. பிரின்ஸிபல் எழுதிக் கொண்டிருப்பதிலிருந்து விடுபட்டு டெலிபோனை எடுத்தார். சத்தியமூர்த்தியை அப்போது அங்கே எதிரே வைத்துக் கொண்டு பேசுவதற்குச் சிரமப்பட்டார் அவர். மிக அருகில் இருந்ததனால் டெலிபோனில் எதிர்ப்புறமிருந்து ஒலித்த குரலை அவனும் ஓரளவு கேட்க முடிந்தது. மஞ்சள்பட்டியாரின் குரல் தான் அது! முன்னும் பின்னும் தொடர்பில்லாமல் காதில் விழுந்தாலும் 'பயலைத் தொலைத்துக் கட்டிவிட்டு மறுகாரியம் பாருங்க' என்று எதிர்ப்பக்கமிருந்து டெலிபோனைக் கீழே வைப்பதற்கு முன் இரைந்து ஒலித்த வாக்கியம் அவனுக்கு நன்றாகக் கேட்டது. டெலிபோனைக் கீழே ரெஸ்டில் வைத்துவிட்டு, எழுதிக் கொண்டிருந்த காகிதங்களையும், அடுக்கி டிராயரில் போட்ட பின் மேஜை மேல் இருந்த 'பைல்' கட்டுக்களை இங்கும் அங்குமாக இரண்டு முறை நகர்த்தியும் முடிந்த பிறகு அவனை விசாரிப்பதற்குத் தயாராகி விட்டவர் போல் ஒரு கனைப்புக் கனைத்துவிட்டுத் தலை நிமிர்ந்தார் பிரின்ஸிபல் உடனே மணியடித்து அந்த மணிக்கு விடையாக வந்து நின்ற ஊழியனிடம் ஹெட்கிளார்கை உடன் அழைத்து வருமாறு கூறினார். ஹெட்கிளார்க் வந்து நின்று கொண்ட பின் சிறிது நேரம் சத்தியமூர்த்தி இருந்த பக்கமே கவனிக்காமல் - அவன் அங்கு இருப்பதையும் மறந்து விட்டார் போல் ஹெட்கிளார்க்கிடம் வேறு ஏதேதோ பேசிக் கொண்டிருந்தார். அப்புறம் சத்தியமூர்த்தியின் பக்கமாகத் திரும்பித் திடீரென்று அவர் பேச்சை ஆரம்பித்த போது ஹெட்கிளார்க் வெளியேறாமல் தானாக அங்கு ஆணி அடித்தாற் போல் நின்று கொண்டது சத்தியமூர்த்திக்கு அநாகரிகமாகத் தோன்றியது. பிரின்ஸிபல் ஹெட்கிளார்க் அங்கு தன்னோடு உடனிருப்பதையே விரும்புவது போல் தெரிந்தது. பிரின்ஸிபலும் பேசத் தொடங்கிவிட்டார்.

     "மிஸ்டர் சத்தியமூர்த்தி! உங்களுடைய 'எக்ஸ்பிளநேஷனை'ப் படித்தேன்! நான் கேட்டதற்குப் பதில் இல்லை...! வேறு என்னென்னவோ வளைத்து வளைத்து எழுதியிருக்கிறீர்கள்..."

     "வளைத்து வளைத்து எதையும் எழுதவில்லை சார்! நீங்கள் ஏதேதோ குற்றங்களையெல்லாம் என் மீது சுமத்தியிருந்தீர்கள். அந்தக் குற்றங்களை 'நான் செய்யவில்லை' என்று விளக்கம் எழுதியிருந்தேன்."

     "அப்படியில்லை! நேற்று நான் உங்களைக் கூப்பிட்டனுப்பிய போது நீங்கள் என்னைப் பார்க்க வந்திருக்கலாம். நீங்கள் வர மறுத்தது உங்களுடைய 'அர்ரகென்ஸை' (திமிரை)த்தானே காண்பிக்கிறது? நீங்கள் உங்களைப் பற்றி ரொம்பவும் டூ மச் ஆக (அதிகமாக) நினைத்துக் கொண்டு விட்டதுதான் இதற்கெல்லாம் காரணம்."

     "வகுப்பைப் பாதியில் விட்டுவிட்டு வருவதற்கு நான் தயாராக இல்லை சார்! வகுப்பைப் பாதியில் விட்டாலும் பரவாயில்லை, உங்களை உடனே பார்த்தாக வேண்டும் என்று நீங்கள் எழுத்து மூலம் எழுதி அனுப்பியிருந்தால் வந்திருப்பேன்."

     "நான் எப்படி எதைச் செய்ய வேண்டும் என்று வரையறுக்க நீங்கள் யார்?"

     "நான் உங்களுக்குக் கீழே வேலை பார்க்கிற ஒரு சாதாரண விரிவுரையாளன் தான்! ஆனால் நான் மதிக்கவும் - வணங்கவும் தலைவராக ஏற்றுக் கொள்ளவும் உங்களிடம் சில குறைந்த பட்சத் தகுதிகளாவது இருக்க வேண்டும் என்று என் மனம் ஒவ்வொரு விநாடியும் உங்களிடம் தகுதிகளைத் தேடிக் கொண்டிருக்கிறதென்பதை நீங்கள் மறந்து விடக் கூடாது."

     "நான்ஸென்ஸ்! நீங்கள் எல்லை மீறிப் பேசுகிறீர்கள்!"

     "..."

     "பல காரணங்களால் உங்களைப் போன்ற ஒருவர் 'டிபுடி வார்ட'னாக இருப்பதை நானும் - நிர்வாகியும் - வார்டனும் விரும்பவில்லை. நீங்கள் உடனே 'டிபுடி வார்டன்' பதவியை 'உங்களால் பார்க்க முடியவில்லை' என்று ரிஸைன் (இராஜிநாமா) செய்ய வேண்டும்...!"

     "பிரின்ஸிபல் சார்! தயவு செய்து இதற்கு ஒரு சிறு விளக்கம் உங்களிடமிருந்து எனக்கு உடனே தேவை!"

     "என்ன விளக்கம்?"

     "ரிஸைன் செய்வது என்றால் என்ன?"

     "புரியாவிட்டால் பச்சைத் தமிழில் தெளிவாகவே சொல்லுகிறேன்? நீங்கள் இராஜிநாமா செய்ய வேண்டும்..."

     "... என்று நீங்கள் என்னை வற்புறுத்துகிறீர்கள் இல்லையா?"

     "விதண்டாவாதம் செய்யாதீர்கள்."

     "நீங்கள் தான் இதுவரை அதைச் செய்து கொண்டிருக்கிறீர்கள். 'இராஜிநாமா' என்று யார் அதைச் செய்கிறானோ அவனே விட்டு விட விரும்பி அல்லவா செய்ய வேண்டும்? நீங்கள் கூப்பிட்டு மிரட்டுகிறீர்கள் என்பதற்காக அதை நான் எப்படிச் செய்ய முடியும்? வேண்டுமானால் பிரின்ஸிபலும் கல்லூரி நிர்வாகியும் என்னைக் கூப்பிட்டு மிரட்டுவதால் நான் என்னுடைய 'டிபுடி வார்டன்' பதவியை இராஜிநாமாச் செய்கிறேன்' என்று உண்மைக் காரணத்தையும் அதிலேயே எழுதிக் கையெழுத்துப் போடுகிறேன் சார். அல்லது 'டிபுடி வார்டனாக' இருக்க எந்தெந்தக் காரணங்களால் நான் தகுந்தவன் அல்ல என்பதைக் கூறி என்னை அந்தப் பதவியிலிருந்து நீங்களே தைரியமாக நீக்கி விடுங்கள்."

     "நீங்கள் 'டிபுடி வார்டனாக' இருந்து ஹாஸ்டலில் எதுவுமே செய்யவில்லை."

     "இது முழுப் பொய்! ஹாஸ்டலில் உள்ள நூற்றுக் கணக்கான மாணவர்களைக் கூப்பிட்டு ஓர் இடத்தில் கூட்டம் கூட்டி என்னை முன் நிறுத்தி இந்தக் கேள்வியைக் கேளுங்கள். 'நான் எதுவும் செய்யவில்லை' என்று ஒரு மாணவன் வாய் திறந்தாலும் நான் 'டிபுடி வார்டன்' வேலை, லெக்சரர் வேலை எல்லாவற்றையும் விட்டுவிடத் தயார். வார்டனாக இருப்பவர் ஹாஸ்டல் பக்கமே எட்டிப் பார்ப்பதில்லை. 'நமக்கென்ன டிபுடி வார்டன் தானே?' என்று சும்மா இராமல் நான் ஆர்வத்தோடு ஓடியாடிப் பாடுபட்டதற்கு உங்கள் வார்த்தை நல்ல பரிசாக இருக்கிறது சார்! உங்களுக்கு என் மேல் வெறுப்பு இருக்கலாம். அதற்காக என்னைப் பற்றிய உண்மைகளை நீங்கள் மறைப்பது பாவம்..."

     "சுற்றி வளைத்துப் பேச விரும்பவில்லை மிஸ்டர் சத்தியமூர்த்தி! நீங்கள் 'டிபுடி வார்டனாக' இருப்பது நம்முடைய புதிய நிர்வாகிக்குப் பிடிக்கவில்லை! இன்னும் வயது முதிர்ந்தவர் யாராவது 'டிபுடி வார்டனாக' இருக்க வேண்டுமென்று அவர் ஆசைப்படுகிறார்..."

     "மிகவும் நல்லது! இதே காரணத்தைக் கல்லூரி நோட்டீஸ் போர்டில் எழுதித் தொங்க விட்டுவிட்டு நீங்களோ, நிர்வாகியோ என்னை 'டிபுடி வார்டன்' பதவியிலிருந்து வெளியேற்றினால் போகிறது. அதற்காக என்னை இராஜிநாமாச் செய்யும்படி தூண்டுவானேன்? அதிகாரம் உங்களிடம் இருக்கிறது. வெறும் நியாயம் தானே என்னிடம் இருக்கிறது! உங்களால் முடிந்ததை நீங்கள் செய்யலாமே?" என்று கூறி விட்டு பிரின்ஸிபல் அறையிலிருந்து அவன் வெளியேறுவதற்காக எழுந்திருந்த போது எதிரே சுவரில் இருந்த காந்தியடிகளின் படம் அவனுடைய பார்வையைச் சந்தித்தது.

     'ஏ மகாத்மாவே! உன்னை மகாத்மாவாகப் புரிந்து கொண்டிருக்கிற இந்தத் தேசத்தில் சாதாரண ஆத்மாக்கள் ஒவ்வொன்றும் எப்படி இருக்கின்றன பார்த்தாயா?' என்று அந்தப் படத்திற்கு முன்னால் கோவென்று கதறி அழ வேண்டும் போல் தோன்றியது அவனுக்கு. அவன் பிரின்ஸிபல் அறையிலிருந்து கோபமாக வெளியேறியதை இடைவேளைக்காக மைதானத்தில் கூட்டமாக வெளியேறி நடந்து கொண்டிருந்த மாணவ மாணவிகளும் அப்போது பார்த்தார்கள். அரை மணி நேரத்துக்கெல்லாம் சத்தியமூர்த்தி ஏதோ ஒரு வகுப்பில் இருந்த போது கல்லூரி ஊழியன் இரண்டாவது முறையாகக் கல்லூரி அலுவலக முத்திரையோடு கூடிய ஒரு தடித்த கடித உறையை அவனிடம் கொண்டு வந்து கொடுத்துவிட்டுக் கையெழுத்தும் வாங்கிக் கொண்டு சென்றான்.